ESF Vlaanderen: goede partnerschappen, de juiste schaalgrootte en resultaatgerichtheid

In de reeks ‘interviews met de nationale contactpunten EU-subsidies’ ging ik deze maand langs bij ESF Vlaanderen. Het Europees Sociaal Fonds (ESF) maakt deel uit van de Europese Structuur en Investeringsfondsen (ESI-fondsen). Het ESF-programma ondersteunt initiatieven die meer werkgelegenheid scheppen en de sociale cohesie in Vlaanderen versterken. Het fonds wordt beheerd door de afdeling ESF en Duurzaam Ondernemen binnen het departement Werk en Sociale Economie. In een gesprek met Louis Vervloet, managementautoriteit ESF Vlaanderen, werd me duidelijk welke kansen het programma biedt en waar openbare besturen aandacht voor moeten hebben.

 Welk soort project subsidieert het ESF-programma?

Bij het ESF-programma staan beroepsopleiding en tewerkstelling altijd centraal. Via de projecten willen we doelgroepen die ver van de arbeidsmarkt staan, vinden en begeleiden, om een warme overdracht te bekomen op een traject naar werk. We benadrukken hierbij steeds het belang van een sterk partnerschap met alle betrokken actoren. Tegelijk is opleiding en trajectbegeleiding van werkzoekenden richting werk een topprioriteit.  

Dankzij de Europese steun uit het ESF-programma kunnen honderden organisaties, klein en groot, investeren in werkbaar werk en duurzame veranderingen teweeg brengen. Daarbij komen een hele reeks aspecten die hiermee verband houden. Ik denk dan direct aan de strijd tegen armoede, sociale inclusie en integratietrajecten.  

Betrokkenheid van lokale besturen lijkt mij hierin een onmiskenbare factor. Hoe ziet u dit?

Lokale besturen spelen in die trajecten een vooraanstaande rol. Ik zie hier voor de lokale besturen vooral een regierol weggelegd. Zij zijn een belangrijke speler in de toegang naar de arbeidsmarkt en sociale inclusie en zijn goed geplaatst om -in overleg met andere partners- de lokale noden in kaart brengen.

Voorwaarde is wel dat een gemeente of stad groot genoeg is. Als klein lokaal openbaar bestuur lukt dit niet, want dan heb je onvoldoende schaalgrootte en is de bestuurskracht te klein. Dit betekent niet dat ESF Vlaanderen geen programma is voor hen. Zij kunnen deelnemen, maar dan moeten ze gaan samenwerken, bijvoorbeeld in intergemeentelijk verband met hun buurgemeenten. Pas dan wordt de investering de moeite waard en kan er op voldoende grote schaal kan worden geëxperimenteerd en getest.

Daarom houd ik een absoluut pleidooi voor samenwerking en het opzetten van relevante partnerschappen met grassroots organisaties, VDAB, opleidingsinstituten, sociale partners, NGO’s… . Mijn boodschap: werk samen, dan levert het op en heb je voldoende massa. Vertrouwen moet de basis zijn van zo een partnerschap. Ook hier kunnen lokale besturen opnieuw een stimulerende rol spelen.

Vaak worden indieners van Europese projecten afgeschrikt door de veelheid aan complexe procedures en ingewikkelde administratie. Hoe is dat bij ESF-dossiers?

Op dat vlak hebben we met het ESF-agentschap al heel vooruitgang geboekt richting administratieve vereenvoudiging en continu blijft dit een aandachtspunt. Uitgangspunt bij ons is dat in een goed dossier het inhoudelijke primeert. Uiteraard verwachten we nog steeds dat alle uitgaven goed gedocumenteerd worden zodat ze een vlotte audit toelaten.

ESF zet hierbij in op het gebruik van vereenvoudigde kostensoorten (lump sums en flat rates*) zodat de administratie vermindert en de juridische zekerheid gegarandeerd kan worden. Andere vereenvoudigingsacties waaraan we werken:  een beperkter aanvraagformulier en inzetten op vereenvoudiging, digitalisering en automatisering. We hebben ook het voornemen om oproepen tijdig aan te kondigen zodat lokale besturen zich goed kunnen voorbereiden en bijvoorbeeld de eigen cofinanciering tijdig in de begroting kunnen opnemen.

* Flat rate en lumpsum zijn vereenvoudigde kosten. Zo hoef je niet elke uitgegeven euro te bewijzen met een factuur in drievoud. De kosten worden vooraf berekend. Flat rate is een forfaitaire financiering. Bijvoorbeeld: administratiekosten worden berekend als 15 procent van de personeelskosten. Hiervoor heb je geen bewijslast nodig. En lumpsum is een vast maximumbedrag,  bijvoorbeeld bij subsidies voor ontwikkeling.

Kunnen lokale besturen hierbij ondersteuning krijgen vanuit het ESF-agentschap?

Uiteraard, dit maakt deel uit van de dienstverlening die we als ESF-agentschap aanbieden. In eerste instantie raad ik geïnteresseerde partijen altijd aan om minstens één keer per maand de ESF-website te raadplegen. Hier vind je alle up-to-date informatie rond oproepen, infomomenten, …

Op onze website vind je ook inspirerende voorbeelden van afgesloten en lopende dossiers.

Heb je een idee voor een project, dan raad ik aan om niet de einddatum van de oproep af te wachten, maar vooraf eens een verkennend gesprek met het ESF-agentschap aan te gaan. De beste manier om dit te doen is je projectidee op één pagina neer te schrijven en een gesprek met de betrokken ESF-oproepbeheerder aan te vragen.

Ons team van medewerkers kan een eerste inschatting maken of je idee past binnen een oproep, welke partners je best benadert … Tijdens de aanvraagprocedure zijn we bereid je aanvraag na te lezen, de nodige feedback te geven en loodsen we je doorheen het aanvraagformulier.

Wat kan u al vertellen over het nieuwe ESF-programma 2021-2027 ?

De grote lijnen van het programma zullen dezelfde blijven: Zo zien we toegang tot de arbeidsmarkt, sociale inclusie, levenslang leren, mensgericht ondernemen en innovatie opnieuw de prioriteiten bepalen.

ESF wordt ESF+ omdat sommige huidige programma’s (zoals EASI) meegenomen worden onder de ESF-koepel, maar daar zullen project-indieners weinig van ondervinden.

Als de Europese Commissie, Raad en Europees Parlement tegen eind 2020 hun onderhandelingen kunnen afronden dan hopen we met het nieuwe programma tegen Zomer 2021 van start te kunnen gaan. We verwachten echter ook nog oproepen in kader van het huidige programma en met de middelen uit het nieuwe REACT EU (als antwoord op de coronacrisis).