Focus op federale subsidies
Als organisaties het hebben over subsidies, gaat het doorgaans over Vlaamse of Europese subsidies. Het subsidielandschap op federaal niveau is minder gekend. Is ongekend ook onbemind? We gingen na welke subsidielijnen er op federaal niveau bestaan. Conclusie: voor de OCMW’s en voor hulpdiensten als politie en brandweer, blijft ‘Vadertje staat’ een belangrijke sponsor. Ook voor initiatieven i.h.k.v. asiel en integratie is het een belangrijke geldschieter.
Even herhalen: de bevoegdheden op federaal niveau
Ten gevolge van de verschillende staatshervormingen sinds 1980 concentreren de bevoegdheden van de federale overheid zich grof geschetst op ‘zaken van algemeen belang’ zoals het gerechtelijk apparaat, het leger, de hulpdiensten (brandweer en politie), de sociale zekerheid, het monetaire beleid, het prijs- en inkomensbeleid, kernenergie, de overheidsbedrijven en de federale wetenschappelijke en culturele instellingen. Ook blijft de federale staat verantwoordelijk voor de verplichtingen van België ten overstaan van de Europese Unie of de NAVO.
Hoewel hier en daar nog de term ‘Ministerie’ wordt gebruikt, zijn na de Copernicushervorming van 2000 de ministeries omgedoopt tot federale overheidsdiensten (FOD's). Alleen het Ministerie van Defensie bleef zijn oude naam behouden. De FOD’s worden tijdelijk aangevuld met een aantal programmatorische overheidsdiensten of POD’s. POD’s werken rond belangrijke maatschappelijke thema’s die verschillende federale overheidsdiensten doorkruisen, zoals gelijkekansenbeleid of duurzame ontwikkeling.
FOD Binnenlandse Zaken
Integratie. De FOD BZ is de verantwoordelijke autoriteit van het Fonds voor Asiel, Migratie en Integratie (AMIF) en van het Fonds voor Interne Veiligheid (ISF). Waar het laatste fonds niet meteen op organisaties is gericht (gaat over de beveiliging van de landsgrenzen), zijn er vanuit AMIF wel geregeld oproepen voor projecten gericht op personen zonder EU-nationaliteit (derdelanders). Zo lopen er vandaag bv. oproepen rond integratie (sociale activering) en opvang (i.s.m. FEDASIL). https://amif-isf.be/nl/programmatie-2021-2027
Politie en (preventief) veiligheidsbeleid. Vanuit de FOD Binnenlandse zaken krijgen de politiezones hun federale dotatie. Daarnaast ook afgeleide subsidies zoals de federale hulp voor verkeersveiligheid.
Verwant met politie, zijn de financiële toelagen aan organisaties en politiezones voor lokaal integraal veiligheidsbeleid, gericht op preventie. Zo zijn er subsidies voor:
- De uitvoering van strategische veiligheids- en preventieplannen (SVPP’s) voor het bestrijden van sociale overlast, diefstal, (intrafamiliaal) geweld, radicalisering, etc; Bedoeling was om de SVPP’s grondig te hervormen tegen 1 januari 2023, maar die herziening neemt meer tijd in beslag dan voorzien. Om continuïteit op het terrein te garanderen werden ze verlengd tot 31/12/2024. Sommige organisaties ontvangen ook nog middelen in uitvoering van de vroegere veiligheids- en samenlevingscontracten, maar nieuwe organisaties kunnen daar niet meer voor intekenen.
- Diensten gemeenschapswachten, alleen bestemd voor de organisaties die door de minister van Binnenlandse Zaken zijn aangeduid. In totaal gaat het om 71 organisaties die beschikken over financiering voor gemeenschapswachten via een strategische veiligheids- en preventieplan en/of via de dispositieven bijkomende contingenten. De organisaties kunnen jaarlijks maximaal 17.200 euro ontvangen per voltijds equivalent.
- Inzet van een preventieambtenaar in de strijd tegen radicalisering. Een jaarlijkse subsidie van €60.000, enkel voor organisatiesdie in 1996 een veiligheids- en samenlevingscontract hebben afgesloten met de federale staat.
- Organisaties met ambitie kunnen ook meedingen naar de Europese prijs voor Criminaliteitspreventie (ECPA). Winnaars krijgen een geldprijs en mogen België vertegenwoordigen op de Best Practice Conference van het European Crime Prevention Network (EUCPN).
POD Maatschappelijke Integratie
De POD Maatschappelijke integratie is zeker bij de OCMW’s goed gekend, omdat ze voor de terugbetaling zorgen van leeflonen die worden uitgekeerd en andere gelijkwaardige financiële steun. Soms gaat het over 100% terugbetaling (verhoogde terugbetaling), maar doorgaans slechts een gedeelte van de kosten. Daarnaast, en in het verlengde daarvan, zijn er nog een reeks subsidies vanuit de POD MI, hoofdzakelijk gericht op OCMW’s.
De voorbije jaren waren er ook tal van bijzondere tegemoetkomingen vanuit de POD MI naar aanleiding van COVID-19, maar de meeste daarvan zijn uitgedoofd, of zullen binnenkort een einde nemen.
- Bestrijding van de non take up van sociale rechten in de OCMW’s (afgesloten 1/10/2022).
- E-inclusie. Oproep 2022 gesloten, maar een nieuwe oproep in 2023 wordt verwacht.
- Subsidie aan OCMW’s voor de kosten voor het aanleggen van huurwaarborgen voor personen die ze niet kunnen betalen.
- Toelage voor participatie en sociale activering van doelgroepen. De toelage heeft tot doel de OCMW-cliënten te activeren en hun autonomie, hun actieve deelname aan de maatschappij en hun maatschappelijke integratie te verhogen.
- Energiefonds voor de begeleiding en de financiële maatschappelijke steunverlening door de OCMW’s aan de meest hulpbehoevenden inzake energielevering. De OCMW's mogen met deze middelen een dienst voor schuldbemiddeling en budgetbegeleiding opzetten. Ze kunnen ook achterstallige rekeningen aanzuiveren en maatregelen nemen voor een preventief sociaal energiebeleid. De CREG (Commissie voor de Regulering van de Elektriciteit en het Gas) is belast met de betaling aan de OCMW’s.
- Fonds voor Europese Hulp aan de Meest Behoeftigen (FEAD): gratis verdeling van levensmiddelen ter beschikking gesteld aan de OCMW’s en erkende partnerorganisaties.
- Federale prijs armoedebestrijding.
- Gemeentelijke administratieve sancties: GAS-bemiddelaar en GAS-bemiddelingsdienst.
- Grootstedenbeleid (enkel uitbetaling lopende trajecten).
Tip: via de nieuwsbrief van de POD Maatschappelijke integratie blijft u op de hoogte van subsidie-oproepen. https://www.mi-is.be/nl/subsidies-projectoproepen.
FOD Sociale Zekerheid, Rijksdienst voor Sociale Zekerheid (RSZ)
Fonds Sociale Maribel: financiële tegemoetkoming voor bijkomende tewerkstelling in de sectoren gezondheidszorg, maatschappelijke dienstverlening en/of cultuur. https://www.socialsecurity.be/employer/instructions/dmfa/nl/latest/instructions/workpromotion_nonprofitsector/general.html
Het Federaal Instituut voor Duurzame Ontwikkeling (FIDO)
SDG Voice voor ambassadeurs of ‘SDG Voices’ die het grote publiek warm maken voor de duurzame ontwikkelingsdoelstellingen of SDG’s. Onder andere de stad Harelbeke werd SDG Voice in 2020. https://www.sdgs.be/en/sdg-voices.
FOD Justitie
Begeleiding gerechtelijke maatregelen. Subsidie voor personeel dat zich inlaat met de begeleiding van gerechtelijke maatregelen (werkstraffen, opleiding, behandelingsprojecten voor gebruikers van illegale drugs). De subsidie is federaal, maar het beheer van de subsidiedossiers gebeurt door de Vlaamse gemeenschap, Departement Welzijn, Volksgezondheid en gezin, afdeling justitiehuizen.
FOD Beleid en Ondersteuning (BOSA)
Digital Belgium Skills Fund 2023 ondersteunt projecten gericht op de ontwikkeling van digitale vaardigheden. Oproep gesloten op 30/10/2022.
Fedasiel
- Ondersteuning van Lokale Opvanginitiatieven (LOI’s).
- Ondersteuning van projecten rond asielzoekers. Projectoproep 2023 (indienen tot 21/9/2022).
- Ook collectieve opvangstructuren (opvangcentra) worden door Fedasil ondersteund, maar daarvoor zijn geen oproepen. Fedasil contacteert zelf de organisaties die in aanmerking komen voor een subsidie.
